Niềng răng bằng khay trong suốt không phải là một ý tưởng mới, nhưng phải đến năm 1997, Invisalign của hãng Align Technology (Mỹ) được ra mắt toàn cầu thì điều trị này mới được chú ý, lựa chọn thay thế niềng răng mắc cài mặt má. Thời điểm lúc đầu mới ra mắt, Invisalign được chỉ định làm đều răng ở những ca hạng I (xem như ca nhẹ, không hô hoặc móm, xác định bằng cách so sánh tương quan vị trí răng cối lớn trên và dưới). Từ đó, Invisalign đã cải tiến đáng kể trên nhiều khía cạnh và tính năng (tính năng gì, bạn vui lòng đọc các bài trước nha), được cho là khả thi để điều trị các ca sai lệch khớp cắn trầm trọng hơn. Theo công bố của hãng, Invisalign ngày nay có thể thực hiện được hầu hết các chuyển động khó, thậm chí như xoay răng cối nhỏ tối đa 50 độ, hoặc di chuyển chân răng cửa giữa 4 mm. Tuy nhiên, đó là tài liệu khoa học của hãng, còn trong cộng đồng nha sĩ và chuyên gia chỉnh nha, vẫn còn vài tranh cãi về hiệu quả và giới hạn của Invisalign trong những ca sai khớp cắn trầm trọng. Các nghiên cứu về niềng răng bằng khay trong suốt chủ yếu được thực hiện với Invisalign (đủ thấy thị phần kinh khủng của nó ra sao) ngày càng nhiều hơn, có quy mô lớn hơn và độ tin cậy cao hơn. Dựa trên các chứng cứ khoa học hiện có, mình sẽ giải đáp một số thắc mắc thường gặp trong hàng chục inbox mỗi ngày của bệnh nhân, và làm sáng tỏ về điều trị đang cực kỳ nóng này nha.
1. Invisalign điều trị nhanh hơn mắc cài?
Trong một tổng quan y văn năm 2018 có kết luận: nhìn chung, Invisalign điều trị những ca sai lệch khớp cắn ở mức độ nhẹ - trung bình, không có nhổ răng, sẽ nhanh hơn chỉnh mắc cài, và tương đương ở các ca còn lại.
Một nghiên cứu ở Đại học Ohio (Mỹ) so sánh hiệu quả của Invisalign, có chỉ ra các bệnh nhân Invisalign kết thúc điều trị nhanh hơn mắc cài trung bình 5,7 tháng.
2. Invisaign có thực sự hiệu quả?
Thế mạnh của Invisalign làm đều cung răng, nghiêng thân răng và xoay răng dễ dàng (riêng răng nanh và cối nhỏ sẽ khó hơn) nhờ vào neo chặn cực kỳ lớn từ toàn thể bề mặt các răng trên cung hàm. Invisalign sẽ vất vả hơn trong di chuyển tịnh tiến răng khi nong rộng hàm, đóng kín khe hở do nhổ răng cối nhỏ, điều chỉnh tiếp xúc khớp cắn, điều chỉnh sai lệch chiều dọc và chiều trước-sau lớn.
Khi so sánh hiệu quả điều trị với mắc cài, sử dụng chỉ số PAR (Peer assessment rating – một chỉ số uy tín dùng để đánh giá kết quả của điều trị chỉnh nha nói chung, tính ra sự chênh lệch giữa trước và sau điều trị), kết luận cả Invisalign và niềng răng mắc cài đều cải thiện tình trạng sai khớp cắn rõ rệt (PAR sau điều trị tương đương nhau).
3. Clincheck hay mô phỏng trên vi tính có chính xác?
Khả năng dự đoán (predictibility) của sự dịch chuyển răng Clincheck khi điều trị Invisalign là một đề tài lớn. Theo kinh nghiệm của các chuyên gia, Clincheck nên được xem như là một bản chỉ dẫn cho thấy phương và hướng của lực đẩy tác động lên răng, hơn là vị trí sau cùng của các răng.
Theo một nghiên cứu về “Invisalign hoạt động tốt cỡ nào”, dựa trên so sánh vị trí răng đạt được thực tế sau cùng so với vị trí răng trên giả lập Clincheck, di chuyển răng chính xác nhất là kéo răng giảm hô, và kém chính xác nhất là làm trồi răng cửa.
Nghiên cứu khác ở Đại học Saint Louis University, Mỹ về tính chính xác của dịch chuyển răng bằng khay trong suốt Invisalign bằng cách so sánh vị trí răng Clincheck dự đoán với vị trị răng sau đeo đợt khay đầu tiên và chuẩn bị làm tinh chỉnh (refinement), rút ra kết luận: các di chuyển răng theo chiều ngang ở vùng răng cửa rất chính xác và đúng như dự đoán, các di chuyển răng theo chiều dọc, đặc biệt là làm lún răng cửa trên, ít chính xác hơn.
Các chuyển động xoay răng cũng đạt được trên thực tế ít hơn tí tẹo so với dự đoán, nhất là răng nanh. Do đó, việc chỉnh lố (overcorrection) và tinh chỉnh (refinement) đôi khi sẽ cần thiết.
4. Invisalign có thể cải thiện thẩm mỹ nụ cười?
Có và rất hiệu quả. Đặc trưng của Invisalign đó là giải quyết các than phiền thẩm mỹ cá biệt của bệnh nhân, ví dụ như là “răng cửa hô, xoay, lệch, chen chúc”, “răng cửa cắn chéo”, “răng cửa cắn hở”… và bệnh nhân chỉ cần mục tiêu điều trị là giải quyết những than phiền đó của họ. Một nghiên cứu về “chỉnh nha Invisalign trên vùng răng cửa: liệu các di chuyển răng dự đoán, giả lập có đạt được trên thực tế”, chỉ ra rằng:
- Các ca Invisalign điều trị sự chen chúc, lệch lạc ở riêng vùng răng cửa được hoàn tất rất thành công.
- Việc giải quyết chen chúc bằng cách làm ngã răng, mở rộng kích thước cung răng, thì có khả năng thành công cao y như dự đoán.
- Các di chuyển răng đạt được thực tế sau điều trị thì phù hợp tương đương với di chuyển răng dự đoán, giả lập trên Clincheck trên tất cả các thông số, ngoại trừ độ cắn phủ.
- Ngoài ra, bạn có biết Invisalign là một điều trị bổ sung tuyệt vời để sắp xếp thẳng hàng răng trước khi điều trị phục hình thẩm mỹ veneer (mặt dán) sứ, trở thành một ca rất đẹp và không xâm lấn răng thật đấy.
5. Liệu Invisalign có đau không? Có khó chịu không?
Khi nhắc đến Invisalign, các bạn tư vấn sẽ nhắc suốt với bệnh nhân về giá trị mang lại, xứng đáng với chi phí phải bỏ ra. Vậy giá trị mang lại trong cuộc sống của bệnh nhân cụ thể là gì? Các nghiên cứu cũng quan tâm đến đề tài này, trong đó có một nghiên cứu so sánh về sức khoẻ nướu, mô nha chu, sự hài lòng của bệnh nhân, vệ sinh răng miệng, khả năng ăn uống trên 100 bệnh nhân (50 ca Invisalign, 50 ca mắc cài) đang điều trị trên 6 tháng. Kết luận chỉ ra bệnh nhân Invisalign có sức khoẻ nha chu tốt hơn và sự hài lòng lớn hơn so với bệnh nhân mắc cài trong suốt quá trình điều trị.
Một nghiên cứu khác về ảnh hưởng của điều trị Invisalign và niềng răng mắc cài lên chất lượng cuộc sống của bệnh nhân sau tuần điều trị đầu tiên, cũng có kết quả rất thú vị. Trước điều trị, cả hai nhóm bệnh nhân không khác biệt về thang điểm đau và chỉ số chất lượng cuộc sống. Sau tuần điều trị đầu tiên, nhóm Invisalign phản hồi có ít hơn tác động tiêu cực lên chất lượng cuộc sống (sinh hoạt chức năng, tâm lý, liên quan đau). Thang điểm VAS cho thấy nhóm Invisalign ít chịu đựng đau hơn. Nhóm mắc cài sử dụng nhiều thuốc giảm đau hơn vào ngày thứ 2 và thứ 3 so với nhóm Invisalign.
Sự thành công và hiệu quả điều trị Invisalign còn bị nhiễu bởi các yếu tố khách quan khác như cơ sinh học của mỗi bệnh nhân, tuổi tác, và tuân thủ điều trị. Do đó, bạn bắt buộc phải giữ cam kết với bác sĩ sẽ đeo khay đủ thời gian (20 – 22 giờ / ngày), tái khám đúng lịch hẹn và hợp tác mang thêm những khay tinh chỉnh (refinement) nếu có ở giai đoạn kết thúc.